Thời vàng son của thiết bị công nghệ

Lược dịch Bài viết của Watt Mossberg trên The Verge, ông là một trong những biên tập viên kỳ cựu, với nhiều năm kinh nghiệm đánh giá các thiết bị công nghệ.

Trong vòng 10 năm trở lại đây, smartphone ngày càng trở thành sản phẩm đầy sức mạnh và các tên tuổi không ngừng đeo đuổi giấc mơ biến nó thành thiết bị cá nhân hoàn hảo.

Smartphone vẫn tuyệt vời, chúng đã hoàn thiện và đôi khi thay thế cả máy tính cá nhân. Do đó, nhiều thiết bị khác đang hồi sinh, và lần này dưới sự hỗ trợ của ứng dụng smartphone.

Đây không phải thời kỳ hoàng kim của các thiết bị. Giai đoạn vàng son của chúng bùng nổ vào những năm 1990 và tàn lụi dần với sự xuất hiện của Android và iPhone vào cuối những năm 2000.

PC (và Mac, ở một góc độ nào đó) có dấu ấn với mọi thứ, mọi bước phát triển của chúng được thị trường ghi nhận cẩn thận. Điều gây phấn khích là những khó khăn chúng ta đã vượt qua, để chế tạo nên các thiết bị đã không còn được nhiều trân trọng hiện tại: Camera kỹ thuật số, máy nghe nhạc số bỏ túi, điện thoại kích thước nhỏ, smartphone “dùng được”, các thiết bị dẫn đường và bộ kết nối Internet.

Dưới đây là vài bài đánh giá ở thời kỳ đầu, khi mọi thiết bị vẫn còn phức tạp dù hiện tại chức năng của chúng chỉ ở mức cơ bản.

Máy ảnh kỹ thuật số

Vào tháng 12/1991, tôi viết về sản phẩm được nhiều người cho là camera kỹ thuật số thương mại đầu tiên, chiếc Dycam I. Sản phẩm có thể chụp tối đa 32 tấm ảnh đen trắng, với mức giá 995 USD. Phiên bản Logitech rẻ hơn 200 USD, nhưng vẫn đắt hơn chiếc iPhone mới nhất hiện tại, với camera tuyệt vời và nhiều tính năng khác. Đây là những đánh giá lúc đó:

“Trong vài tuần dùng thử, tôi nhận thấy ảnh tử camera này có vẻ nhiễu hạt và không tốt như các bức ảnh thông thường, thấu kính của nó khá nguyên sơ, ảnh thường bị cháy sáng hoặc quá tối. Ảnh chụp đặc tả hầu như không thể thực hiện. Chiếc Dycam gắn vào Mac tự động chụp ảnh vào nửa đêm”.​

​

Apple cũng giới thiệu máy ảnh kỹ thuật số QuickTake vài năm sau đó, nhưng nó được lắp ráp bởi Kodak và chỉ bán trong vài năm.

Dù chưa hoàn thiện, các camera này đã là một bước nhảy vọt lớn thời kỳ đó.

Bắt máy tính nói chuyện

Vào đầu thập niên 90, đa số máy tính cá nhân không thể tự phát âm thanh trừ vài tiếng bíp bíp mặc định, người dùng cần cài đặt thẻ âm thanh đặc biệt với giá từ 100-300 USD để tạo ra âm thanh thông thường.

Ở thời điểm đó, loại thẻ âm thanh nổi tiếng và phổ biến nhất là Creative Labs Sound Blaster. Vào năm 1992, Microsoft tung ra thiết bị cạnh tranh dành riêng cho Windows.
​

​

Nó được gọi là Windows Sound System, giá 289 USD, dễ dàng cài đặt và có nhiều ứng dụng tốt đi kèm. Ý tưởng của Microsoft lúc đó là tạo ra một “ngành kinh doanh âm thanh” mới.

“Microsoft đang hy vọng tạo ra thao tác đính kèm âm thanh vào văn bản khi nhớ. Khi bạn đính tệp như vậy, một icon nhỏ sẽ hiện ra trong văn bản. Với đầy đủ phần cứng, người dùng có thể ấn vào icon để nghe một câu lệnh cài sẵn, như: 'Đã sẵn sàng' chẳng hạn”.

Tuy vậy thì không lâu sau đó, âm thanh trên máy tính đã được gắn sẵn.

Bước vào thế giới trực tuyến

Năm 1993, phụ kiện online được tung ra với mức giá rẻ hơn. Một model đáng chú ý là US Robotics Sportster với tốc độ 14.400 bit mỗi giây - loại “siêu tốc” thời kỳ đó với mức giá rẻ không tưởng chỉ 200-250 USD, tức ¼ mức giá so với năm trước đó.

“Modem này tùy chỉnh trong vòng 1 phút và hoạt động trơn tru”, tôi đã viết, “tăng tốc các dịch vụ như CompuServe, Prodigy và MCI Mail, vốn đều đã cho phép đăng nhập tốc độ cao. Trải nghiệm tốt hơn rất nhiều, khó lòng nghĩ đến việc trở lại tốc độ 2.400 bps”.​

​

Sử dụng modem đó để xem phim Game of Thrones ở thời điểm hiện tại là bất khả thi. Tải một file 1MB có thể mất đến 10 phút, thay vì chỉ 5 giây hoặc ít hơn cả với 3G yếu hiện tại.

Thế nhưng, vào thời điểm đó, đây là một trong những thiết bị đáng đồng tiền bát gạo nhất mà người dùng có thể mua.

Máy tính cá nhân vừa túi quần

Thập niên 90 chứng kiến nhiều thất bại trong nỗ lực tạo ra một chiếc máy tính bỏ túi, nhất là trường hợp chiếc Newton nổi tiếng của Apple. Khoảnh khắc vinh quang của mảng này này diễn ra vào mùa xuân năm 1996 với sự xuất hiện của chiếc Palm Pilot trị giá 299 USD.

Nó có khả năng đồng bộ danh bạ và lịch vào PC và Mac, khả năng nhận diện chữ viết dù còn khá hạn chế, máy cũng có thể dùng đến 1 tháng với pin AAA.

“Sau khi dùng thử vài tháng, có thể nói đây là chiếc máy tính mini tốt nhất tôi từng thấy và có thể là phần quan trọng của sinh hoạt hàng ngày. Nó có nhiều hạn chế, nhưng cũng đã là một sản phẩm đột phá”.

Những chiếc smartphone chập chững

Jeff Hawkins, nhà sáng chế của Pilot cùng với công ty mới là Handspring đã chế tạo ra chiếc smartphone được cho là tốt nhất ở thời kỳ trước iPhone: Treo Communicator. Nó sử dụng hệ điều hành của Palm, và có nhiều tính năng PDA, đồng thời với thiết kế nắp gập và khả năng lướt web.

Theo tôi, đây là một sản phẩm cực kỳ thành công, đơn giản đã kết hợp PDA với điện thoại hiệu quả. Nó là hồi chuông báo tử cho triều đại PDA.
​

​

“Qua 1 tuần sử dụng thiết bị cầm tay, không dây này là một trong những PDA tốt nhất kết hợp với chiếc di động khả dụng. Nó trông như một chiếc điện thoại nắp gập cho phép gọi điện, màn hình lớn, lướt web và gửi, nhận email. Kèm với đó là bàn phím, nó cũng có thể đồng bộ ngày tháng và danh bạ từ PC”.

Ở mức giá 400 USD và thời lượng thoại chỉ khoảng 2,5 tiếng, Treo mở lối cho chiếc iPhone. Nó thậm chí có vài ứng dụng. Công ty này sau đó bị Palm mua lại.

Những thiết bị tuyệt vời khác trước thời iPhone

Cuối năm 2011, có nhiều máy MP3 cầm tay trên thị trường, một vài có bộ nhớ nhỏ, số khác có kích thước quá lớn, pin không cao.

Sau khi Apple tung ra iPod, mọi chuyện thay đổi, thế giới công nghệ và âm nhạc thay đổi mãi mãi. Không ai đủ sức đấu tranh.

Tôi đã có may mắn dùng thử chiếc iPod trước khi nó kịp ra mắt và kinh ngạc. Nó lưu được 1.000 bài hát trong kích thước nhỏ gọn, với thời lượng pin được giới thiệu là 10 tiếng.

Trong bài kiểm tra, 1.300 bài át được lưu, có thể hát trong 12 tiếng. Mức giá 399 USD là cao nhưng hoàn toàn xứng đáng.​

​

Trong bài đánh giá, tôi viết: “Trong khoảng 10 ngày qua, tôi đã dùng thử một thiết bị nhạc số tuyệt vời. Nó có bộ nhớ khổng lồ, nhỏ và nhẹ đủ để nhét túi và có thể hoạt động rất lâu. Nút điều khiển đơn giản và rõ ràng, tốc độ chép nhạc cũng rất nhanh”.

Tôi cũng bổ sung thêm: “Thiết kế của nó là mấu chốt chiến thắng, đây là thiết bị nghe nhạc số tuyệt vời nhất từng xuất hiện”.

Sau đó, iPod có thêm tính năng lưu danh bạ, ngày tháng, hình ảnh và video. Trước rất lâu thời của iPod Touch.

Niềm phấn khích mãi còn

Với tư cách một nhà đánh giá sản phẩm, tôi thường chê trách sự phức tạp hoặc lỗi từ các sản phẩm này. Nhưng cả tôi lẫn độc giả chưa bao giờ ngưng phấn khích trước các chúng.
Dù đến từ các startup như Palm hay Dycom, hoặc công ty lớn như Microsoft và Apple, các thiết bị tiếp thêm nguồn sức lực cho cuộc sống số trước thời đại của smartphone. Và giờ đây, là trên đường đến một thời đại khác nữa.
​